నాగనాథ్ ఆలయం
మహారాష్ట్రలోని హింగోలి జిల్లాలో ఉన్న ఒక పురాతన శివాలయం. ఇది జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటిగా కూడా ఇక్కడి వారు భావిస్తారు .
మొత్తం ఆలయ ప్రాంగణం 60,000 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఉంది, ఆలయ ఎత్తు 60 అడుగులు మరియు 7200 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఉంది.
చాలా విషయాలు ఉన్నాయి. ఆలయంలో ఉన్న నమ్మశక్యం కాని అందమైన శిల్పాలు చూడదగినవి.
మొత్తం ఆలయ ప్రాంగణం 60,000 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఉంది, ఆలయ ఎత్తు 60 అడుగులు మరియు 7200 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఉంది.
చాలా విషయాలు ఉన్నాయి. ఆలయంలో ఉన్న నమ్మశక్యం కాని అందమైన శిల్పాలు చూడదగినవి.
ఈ ఆలయం ప్రస్తుతం నిర్మించిన వాస్తుశిల్పం హేమద్పంటి నిర్మాణ శైలి. విజయదశమి, మహా శివరాత్రి పుణ్యక్షేత్రంలో ఈ స్థలాన్ని సందర్శించడానికి పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు వస్తారు.
ఈ ఆలయం విసోబా ఖేచారా, నామ్‌దేవ్, జ్ఞానేశ్వర్ వంటి సాధువుల జీవితాలతో చాలా దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంది.
#నామ్‌దేవ్ జ్ఞానేశ్వర్ ఆలయానికి వెళ్లి అక్కడ సరైన గురువును వెతకడానికి కోసం #Aundh నాగ్నాథ్ ఆలయానికి వెళ్లారు..
అక్కడ ఆలయంలో అతను లింగం మీద తన పాదాలను విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న విసోబా ఖేచరాను చూసారు ఇది చూసిన నామ్‌దేవ్ విసోబాను నిందించాడు మరియు తాను శివుడిని అవమానించానని చెప్పాడు.
అప్పుడు విసోబా తన పాదాలను వేరే చోట పెట్టమని నామ్ దేవ్ అడిగారు మరియు అతను విసోబా పాదాలను ఎక్కడ ఉంచినా ఒక లింగా పైకి వచ్చింది. ఈ విధంగా తన యోగ శక్తుల సహాయంతో ఆలయం మొత్తాన్ని శివలింగంతో నింపాడు. భగవంతుని సర్వశక్తి గురించి ఆయన నామ్‌దేవ్‌కు నేర్పించారు.
మరో ప్రసిద్ధ కథ ఈ ఆలయానికి సంబంధించినది. ఒకసారి నామ్‌దేవ్ తన గురువులతో కలిసి ఆలయం ముందు భజనలు పాడుతుండగా, ఆలయ పూజరాలకి కొద్దిగా పూజకి ఇబ్బంది పడి మీరు భజనలు గుడి వెనుక భాగంలో భజనలు చేసుకోండి అని పూజారులు చెప్పారు.. దానికి నామ్‌దేవ్‌ను సరే అని చెప్పి గుడి వెనుక భాగంలో వెళ్లి భజన మొదలు పెట్టారు.. భగవంతుడు కూడా భక్తుడి దృష్టిలో ఉండాలని మరియు భజనలను వినాలని కోరుకున్నాడు కాబట్టి, అతను ఆలయం మొత్తాన్ని తిప్పాడు, అందుకే ఆలయం వెనుక వైపు నంది ఎప్పుడూ కనిపిస్తుంది. అందుకని ఇక్కడ నందీశ్వరుడు గుడి వెనుక భాగంలో ఉంటారు..
ఈ ప్రాంతంలో పర్యటించినప్పుడు సిక్కు మతం స్థాపకుడిగా పిలువబడే గురు నానక్ కూడా ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించారు మరియు నామ్‌దేవ్ జన్మస్థలం నర్సీ బామనీని కూడా చూశారు.
ఆలయచరిత్ర;
ఈ ఆలయం 13 వ శతాబ్దానికి చెందిన సీనా లేదా యాదవ రాజవంశం చేత నిర్మించబడినదిగా పరిగణించబడుతుంది. మొట్టమొదటి ఆలయం మహాభారత కాలానికి చెందినదని కూడా చెబుతారు, దీనిని పాండివులలో పెద్దవాడు అయిన ధర్మరాజు నిర్మించాడు. పంచ పాండవులను హస్తినాపూర్ నుండి 14 సంవత్సరాలు అరణ్యవాసం చేసినప్పుడు అతను ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించాడు.
ఈ ఆలయం విసోబా ఖేచారా, నామ్‌దేవ్, జ్ఞానేశ్వర్ వంటి సాధువుల జీవితాలతో చాలా దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంది.
#నామ్‌దేవ్ జ్ఞానేశ్వర్ ఆలయానికి వెళ్లి అక్కడ సరైన గురువును వెతకడానికి కోసం #Aundh నాగ్నాథ్ ఆలయానికి వెళ్లారు..
అక్కడ ఆలయంలో అతను లింగం మీద తన పాదాలను విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న విసోబా ఖేచరాను చూసారు ఇది చూసిన నామ్‌దేవ్ విసోబాను నిందించాడు మరియు తాను శివుడిని అవమానించానని చెప్పాడు.
అప్పుడు విసోబా తన పాదాలను వేరే చోట పెట్టమని నామ్ దేవ్ అడిగారు మరియు అతను విసోబా పాదాలను ఎక్కడ ఉంచినా ఒక లింగా పైకి వచ్చింది. ఈ విధంగా తన యోగ శక్తుల సహాయంతో ఆలయం మొత్తాన్ని శివలింగంతో నింపాడు. భగవంతుని సర్వశక్తి గురించి ఆయన నామ్‌దేవ్‌కు నేర్పించారు.
మరో ప్రసిద్ధ కథ ఈ ఆలయానికి సంబంధించినది. ఒకసారి నామ్‌దేవ్ తన గురువులతో కలిసి ఆలయం ముందు భజనలు పాడుతుండగా, ఆలయ పూజరాలకి కొద్దిగా పూజకి ఇబ్బంది పడి మీరు భజనలు గుడి వెనుక భాగంలో భజనలు చేసుకోండి అని పూజారులు చెప్పారు.. దానికి నామ్‌దేవ్‌ను సరే అని చెప్పి గుడి వెనుక భాగంలో వెళ్లి భజన మొదలు పెట్టారు.. భగవంతుడు కూడా భక్తుడి దృష్టిలో ఉండాలని మరియు భజనలను వినాలని కోరుకున్నాడు కాబట్టి, అతను ఆలయం మొత్తాన్ని తిప్పాడు, అందుకే ఆలయం వెనుక వైపు నంది ఎప్పుడూ కనిపిస్తుంది. అందుకని ఇక్కడ నందీశ్వరుడు గుడి వెనుక భాగంలో ఉంటారు..
ఈ ప్రాంతంలో పర్యటించినప్పుడు సిక్కు మతం స్థాపకుడిగా పిలువబడే గురు నానక్ కూడా ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించారు మరియు నామ్‌దేవ్ జన్మస్థలం నర్సీ బామనీని కూడా చూశారు.
ఆలయచరిత్ర;
ఈ ఆలయం 13 వ శతాబ్దానికి చెందిన సీనా లేదా యాదవ రాజవంశం చేత నిర్మించబడినదిగా పరిగణించబడుతుంది. మొట్టమొదటి ఆలయం మహాభారత కాలానికి చెందినదని కూడా చెబుతారు, దీనిని పాండివులలో పెద్దవాడు అయిన ధర్మరాజు నిర్మించాడు. పంచ పాండవులను హస్తినాపూర్ నుండి 14 సంవత్సరాలు అరణ్యవాసం చేసినప్పుడు అతను ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించాడు.
ఆలయంపై దాడి చేయడానికి ముందు, ఇది ఏడు అంతస్తుల భవనం అని చెప్పబడింది...
ఆలయ విశేషాలు-:
ఇక్కడ శివలింగం ఆలయం క్రింద భాగంలో ఉంటుంది..కిందకు వెళ్లే భాగం చాలా ఇరుకుగా ఉంటుంది..పూర్వకాలంలో ఈ ప్రదేశంలో నాగజాతి ప్రజలు నివసించేవారు..వారు ఆ పరమేశ్వరుడిని పూజించేవార్..ఇప్పడికి అక్కడా శివలింగం మీద నాగుపాము పడగవిప్పి నాట్యం చేస్తుందని చెబుతారు..అక్కడ ఉన్న పాలు తాగుతాయి.. అని చెబుతారు...
ఔరంగబాద్ నుండి రోడ్డు దూరం: 200 కి.మీ. నాందేడ్ నుండి దూరం: 70 కి.మీ. పర్భాని నుండి రహదారి ద్వారా దూరం: 56 కి.మీ. హింగోలి నుండి రోడ్డు దూరం: 24 కి.మీ.
సమీప రైల్వే స్టేషన్: హింగోలి..
శ్రీనివాస గుప్తా వనమా
ఆలయ విశేషాలు-:
ఇక్కడ శివలింగం ఆలయం క్రింద భాగంలో ఉంటుంది..కిందకు వెళ్లే భాగం చాలా ఇరుకుగా ఉంటుంది..పూర్వకాలంలో ఈ ప్రదేశంలో నాగజాతి ప్రజలు నివసించేవారు..వారు ఆ పరమేశ్వరుడిని పూజించేవార్..ఇప్పడికి అక్కడా శివలింగం మీద నాగుపాము పడగవిప్పి నాట్యం చేస్తుందని చెబుతారు..అక్కడ ఉన్న పాలు తాగుతాయి.. అని చెబుతారు...
ఔరంగబాద్ నుండి రోడ్డు దూరం: 200 కి.మీ. నాందేడ్ నుండి దూరం: 70 కి.మీ. పర్భాని నుండి రహదారి ద్వారా దూరం: 56 కి.మీ. హింగోలి నుండి రోడ్డు దూరం: 24 కి.మీ.
సమీప రైల్వే స్టేషన్: హింగోలి..
శ్రీనివాస గుప్తా వనమా
