పౌరాణిక చరిత్ర

హిందువులు నమ్ముతున్నట్లుగా, రావణుడిని చంపిన పాపం పోగొట్టుకుందుకు రాముడు తన సిబ్బందితో శివుడిని ఆరాధించడానికి రామేశ్వరం వచ్చాడు కాని ఆరాధన చేయుటకు వారికి శివలింగం కావలసి వచ్చినది. అందులన పూజలు (ఆరాధన మరియు ఆచారాలు) చేయటానికి 2 శివలింగాలను తీసుకురావాలని హనుమంతుని కైలాశమునకు పంపిరి. కొన్ని కారణాల వల్ల హనుమంతుడు శివలింగమును తీసుకొని వచ్చుటకు జాప్యము జరిగినది. అదే సమయంలో సీతదేవి సరదాగా ఇసుకతో శివలింగాన్ని చేసినది. ఆచారాలకు శుభ సమయం మించిపోతున్నందున సముద్రపు ఇసుకతో సీత చేసిన శివలింగానికి పూజలు చేయమని ఋషులు మునులు శ్రీ రాములవారికి తెలియజేసారు.

సీతాదేవి నిర్మించిన శివలింగానికి రాముల వారు ఆచారాలతో పూజలు, చేశారు. అన్ని పూర్తయిన తర్వాత హనుమంతుడు శివలింగాలతో రామేశ్వరం ఒడ్డుకు చేరుకున్నాడు.

అతను తెచ్చిన శివలింగానికి పూజలు చేయమని శ్రీరాముని కోరి అప్పటికే ప్రతిష్ట చెసి పూజలు చేసిన సైకత లింగాన్ని తొలగించడానికి ప్రయత్నించాడు (ఇసుకతో నిర్మించినది). కానీ శివలింగాన్ని తొలగించే ప్రయత్నంలో అతను విఫలమయ్యాడు. శ్రీ రాముడు హనుమంతుడిని సమాధాన పరచి, మీరు తెచ్చిన శివలింగమునకే మొదటి పూజలు చేసి ఆ తరువాత నేను ప్రతిష్టించి పూజ చేసిన సైకత లింగం నకు పూజలు మరియు అరాధన జరుగునని ఆనతిచ్చిరి. నేటికిని ఆ పద్దతినే రామేశ్వరము యందు ఆచరించుచున్నారు.

హనుమంతుడు తీసుకువచ్చిన శివలింగానికి విశ్వనాథర్ అని పేరు పెట్టారు.

దివ్యమైన ఆలయము యొక్క అవిష్కరణ:

10 వ శతాబ్దం వరకు రామేశ్వరం ఆలయం ఒక చిన్న తాటాకుల మండపములో ఉండెను, ఈ ఆలయమును ఒక ముని నిర్వహించెడి వారు. ఈ ఆలయం మరియు దాని నిర్మాణాత్మక నిర్మాణాలు 12 వ మరియు 16 వ శతాబ్దాల మధ్య వివిధ రాజులచే అభివృద్ధి చెందాయి.

రామనాథ స్వామి ఆలయాన్నినిర్మించిన నమునాను “ద్రవిడ శైలి” పిలుస్తారు. ఆలయ సముదాయం చుట్టు ప్రహరి గోడ (తిరు మథిల్) నిర్మించారు. తూర్పు వైపు ప్రహరి గోడ పొడవు 865 అడుగులు - పడమర దిశలో మరియు దక్షిణ - ఉత్తరాన 657 అడుగులు విస్తరించి ఉన్నది. రామనాథస్వామి ఆలయంలో 4 గోపురాలు (ఆలయ ప్రవేశద్వారం పైన ఉన్న టవర్) ప్రతి దిశలో ఒకటి ఉన్నాయి. 

రామనాథస్వామి ఆలయమును ఈ క్రింది వర్గాలుగా విభజించారు. 
• ప్రాకారాలు
• సన్నిధిలు (ఆలయం లోపల చిన్న మందిరాలు) 
• తీర్థాలు
• మండపాలు

రామేశ్వరం ఆలయ చరిత్ర

పూర్వ చారిత్రక రామేశ్వరం

కొన్ని వేదాలు మరియు పురాణాల ప్రకారం రామేశ్వరంని “గంధమధనం” అని వ్యవహరించెడి వారు మరియు రాముడు రాకముందే, రామేశ్వరంలో ఒక శివాలయం ఉన్నదని వారి నమ్మకము.

రామేశ్వరం ఆలయ చరిత్ర

స్పష్టమైన చారిత్రక ఆధారాల ద్వారా రామేశ్వరం వివిధ రాజవంశాల క్రింద పాలించబడినది.
*పాండ్య రాజ్యం (చోళ రాజ్యానికి ముందు రామేశ్వరం క్రీ.శ 9 వ శతాబ్దం వరకు) మదురై పాండ్య రాజ్య పాలనలో ఉన్నది
*చోళ రాజ్యం (క్రీ.శ. 1012 నుండి 1040 వరకు
*జాఫ్నా రాజ్యం (1153 - 1186 CE)
*పాండ్య రాజ్యం (క్రీ.శ 1253 – 1268)
*విజయనగర రాజ్యం (మదురై నాయకులు) (13 వ - 17 వ శతాబ్దం)
సేతుపతిస్ (రామనాథపురం పాలించటానికి మదురై నాయక్ చేత నియమించబడిన వారు)
పాండ్య మరియు చోళ రాజ్య కాలంలో చైనా, అరేబియా, సుమేరియా, ఈజిప్ట్, రోమ్ వంటి వివిధ దేశాలకు వివిధ రకాల శంఖాలు (ప్రధానంగా దక్షిణావర్త శంఖం) మరియు ముత్యాలు (తెలుపు, నలుపు, గోధుమ) ఎగుమతులు జరిగినవని చారిత్రక ఆధారాలు చెబుతున్నాయి. రామేశ్వరం ఆ సమయంలో ఒక ముఖ్యమైన నౌకాశ్రయంగా పనిచేసినది.

చోళ మరియు పాండ్య గొప్ప రాజ్యాలు అయినప్పటికీ, వారు తమ పాలనలో వివిధ దేవాలయాల స్థాపనలలో సహకరించినప్పటికీ, రామేశ్వరం ఆలయ అభివృద్ధిలో వారి సహకారం చాలా తక్కువ. రామేశ్వరం ఆలయ నిర్మాణం విస్తరణ సేతుపతి రాజులు ప్రధాన సహకారంతో జరిగినది.

రామేశ్వర స్వామి ఆలయంలో అనేక సన్నిథులు (చిన్న దేవాలయాలు) ఉన్నాయి, వాటిలో 5 సన్నిథులు.

 
• నలేశ్వర సన్నిధి
• నీలేశ్వర సన్నిధి
• కవయేశ్వర సన్నిధి
• బాప పక్షేశ్వరార్ సన్నిధి
• పుణ్య తనేశ్వర సన్నిధి

ఈ సన్నిధులు 10 మరియు 11 వ శతాబ్దాల కాలంలో పరాంతక చోళ మరియు రాజ రాజ చోళ రాజుల చేత నిర్మించబడ్డాయి. ఈ దేవాలయాలు మూడవ ప్రాకారము (మూంద్రామ్ ప్రాకారం) యొక్క పడమటి వైపున ఉన్నాయి.

శ్రీలంక రాజు పరాక్రమబాహు (క్రీ.శ 1153 - 1186) 12 వ శతాబ్దం చివరిలో ఆలయం లోపల ప్రధాన సన్నిధులను మరియు మొదటి ప్రాకారమును నిర్మించారు.

• మూలవర్ సన్నిధి (మొదటి ప్రాకారము రామనాథస్వామి సన్నిధి)
• పర్వత వర్తిని అంబాల్ సన్నిధి
• కాశీ విశ్వనాథర్ సన్నిధి
• విశాలాక్షి సన్నిధి

1404 CE లో విజయనగర రాజవంశం యొక్క హరిహర - II రెండవ ప్రాకారము పనులను ప్రారంభించారు కాని పనులు పూర్తి కాలేదు (16 వ శతాబ్దంలో రెండవ ప్రాకారము యొక్క తూర్పు భాగాలను తిరుమలై సేతుపతి నిర్మించారు).

ఆ తరువాత క్రీ.శ 1414 లో శ్రీలంకన్ (తమిళ) రాజు పరరాజశేఖర ఆర్యచక్రవర్తి సహాయంతో ఉదయన్ సేతుపతి శ్రీలంక త్రింకోమలై నుండి గ్రానైట్ రాళ్లను తెచ్చి వాటితో పునరుద్ధరణ ప్రక్రియను, రామనాథస్వామి ఆలయ పునర్నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించారు.
పరమ శివుని ముందు 17 అడుగుల ఎత్తు మరియు 12 అడుగుల వెడల్పు కలిగిన గొప్ప నంది విగ్రహాన్ని చిన్న ఉడైయాన్ కట్టతేవర్ నిర్మించారు. పల్లియరాయ్ మరియు అంబాల్ సన్నిధి ముందు మంటపములను రవి విజయ రెగునాథ సేతుపతి నిర్మించారు.

పశ్చిమ గోపురం (78 అడుగుల ఎత్తు పశ్చిమ రాజ గోపురము) మరియు ఆలయ బయటి గోడలను క్రీ.శ 1434 నాటికి నాగూర్ వైశ్య భక్తుడు అందించిన విరాళాల సహాయంతో నిర్మించారు. 

1722 వ సంవత్సరంలో విజయ రెగునాథ సేతుపతి రామనాథస్వామి ఆలయం మూడవ ప్రాకారమునకు పునాది రాయి వేశారు, తరువాత ఈ పని చెల్లా ముత్తు విజయ రెగునాథ సేతుపతి చేత చేయబడి 1772 నాటికి ముత్తు రామలింగ విజయ రెగునాథ సేతుపతి పాలనలో పూర్తయింది. 

తూర్పు రాజ గోపురము యొక్క చిన్న భాగాన్ని అప్పటికే 17 వ శతాబ్దంలో తలవాయి సేతుపతి ప్రారంభించారు కాని పూర్తి కాలేదు. ఈ తూర్పు రాజ గోపురం (తూర్పు రాజ గోపురము 126 అడుగుల ఎత్తు మరియు 9 అంతస్తులు) 1897 నుండి 1904 మధ్య సంవత్సరాల్లో దేవకోట్టై A.L.A.R కుటుంబం విరాళాల ద్వారా నిర్మించబడింది.

సేతుపతి మండపం

తూర్పు గోపురం ముందు ఉన్న సేతుపతి మండపం నిర్మాణం 19 -11 -1969 న ప్రారంభించి 11 -12 -1974 న రామనాథ సేతుపతి చేత పూర్తయింది.

ఉత్తర మరియు దక్షిణ రాజ గోపురాలు:

ఉత్తర మరియు దక్షిణ గోపురాలను తమిళనాడు ప్రభుత్వ హెచ్ఆర్ & సిఇ మంత్రిత్వ శాఖ (హిందూ మత మరియు ఛారిటబుల్ ఎండోమెంట్స్), కంచి కామకోటి మట్ ట్రస్ట్ మరియు ష్రింగేరి మట్ టస్ట్ నిర్మించింది. కొత్తగా నిర్మించిన ఈ గోపురాల కుంబాబిషేగం రామేశ్వరం రామనాథస్వామి ఆలయంలోని మిగతా గోపురాలతో పాటు జనవరి 20, 2016 న జరిగినది.

రామనాథస్వామి ఆలయ ప్రాకారాలు

ఈ ఆలయంలో “కోవిల్ ప్రాకారాలు” అని పేరు పెట్టారు.

రామేశ్వరం ఆలయం మూడవ ప్రాకారము

మూడవ ప్రాకారము ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆలయ ప్రాకారము, దాని కొలతలు.

స్తంభాల సంఖ్య 1212, ఎత్తు 22 అడుగులు 7.5 అంగుళాలు.బాహ్య వలయము (outer wing) (తూర్పు - పడమర) 690 అడుగులు (outer wing) (ఉత్తర దక్షిణ) 435 అడుగులు ఇన్నర్ వింగ్ (తూర్పు - పడమర) 649 అడుగులు ఇన్నర్ వింగ్ (ఉత్తర దక్షిణ) 395 అడుగులు

పైకప్పు పైభాగంలో ఉన్న రాళ్ళు 40 అడుగుల పొడవు వరకు ఉంటాయి. ప్రాకారములోని స్థంభాలన్నీ అందమైన శిల్పాలతో చెక్కబడ్డాయి.

రెండవ ప్రాకారము:

ఇక్కడ 108 శివ లింగాలు, మహా గణపతి విగ్రహం ఉన్నాయి.
ఆలయ ప్రధాన దేవత అయిన రామనాథస్వామి తన భార్య పర్వతవర్తిని అమ్మన్‌తో కలిసి ఆలయ మొదటి ప్రాకారములో దర్శనము. మొదటి ప్రాకారము ఇతర ప్రాకారములతో పోలిస్తే పురాతన ప్రాకారము. 12 వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడి వివిధ కాలాలలో పునరుద్ధరించబడింది. 

రామనాథస్వామి ఆలయం లోపల సన్నిధిలు (పుణ్యక్షేత్రాలు)

రామనాథస్వామి ఆలయం పూర్తిగా మూడు ప్రాకారాలను కలిగి వాటిలో సన్నిధులు అని పిలువబడే అనేక చిన్న మందిరాలు ఉన్నాయి. 

రామేశ్వరం ఆలయం లోపల ఉన్న అన్ని ముఖ్యమైన పుణ్యక్షేత్రాల వివరాలు క్లుప్తంగా:

మొదటి ప్రాకారములో సన్నిధులు.

రామనాథస్వమి సన్నిధి (గర్భ గృహము)
ఈ ఆలయంలోని ప్రధాన దేవత (మూలవర్), రాముడు ప్రతిష్ఠించిన శివలింగం ఈ సన్నిధిలో ఉన్న్దది. శివలింగాన్ని సముద్రపు ఇసుకతో సీతదేవి (శ్రీరాముని భార్య) నిర్మించారని భక్తుల నమ్మకము.
రామ నాథస్వామి మరియు అంబాల్ పార్వతవర్తిని పండుగలలో ఉపయోగించే ఉత్సవ విగ్రహాలు, రామ్, సీత, లక్ష్మణ, సుగ్రీవ, హనుమంతుని యొక్క లోహపు విగ్రహాలు రామనాథ స్వామి మందిరంలో ఉంచారు. ఈ విగ్రహాలను ఉత్సావములలో ఉపయోగించెదరు.
నల్ల గ్రానైట్ రాళ్లను ఉపయోగించి రామనాథస్వామి మందిరం నిర్మించబడింది మరియు గర్భ గృహ విమనం పైకప్పు బంగారం పూత చేయబడినది. ప్రధాన మూలవర్ పేర్లు: రామేశ్వర్, రామనాథర్, రామనాథస్వామి, రామ్‌నాథ్.

పధాన ఆలయము చుట్టు ఉన్న బేర మూర్తులు:

1. భార్యతో సహా సూర్యుని విగ్రహము
2. గంథమధన లింగం (ఈ లింగము రామేశ్వరమునకు శ్రీ రాముడు రాక ముందునుండి ఉందని నమ్మిక).
3. జ్యోతి లింగము (విభీషణుడు ప్ర్రతిష్టించెనని ప్రతీతి)
4. 63 నయనార్ల విగ్రహములు
5. దక్షిణా ముర్తి
6. సరస్వతి
7. నటరాజ (రెండు నటరాజ విగ్రహములు ఉత్త్రర తూర్పు మూలకు రామనాధ స్వామి సన్నిధికి దరిలో)
8. శివ దుర్గా దేవి
9. చండికేశ్వరర్ ఆలయము.
విశ్వ లింగం, విశ్వనాథర్ సన్నిధి:
కైలాష్ నుండి హనుమంతుడు తీసుకువచ్చిన రెండు శివలింగాలలో ఇది ఒకటి. ఈ సన్నిధి రామనాథస్వామి సన్నిధికి ఉత్తరం వైపు ఉన్నది. ఈ శివలింగానికి మాత్రమే పూజలు మరియు నైవేద్యాలు మొదట జరుగుతాయి.
ఇతర పేర్లు: కాశిలింగం, హనుమాన్లింగం, విశ్వ లింగం

విశాలాక్షి సన్నిధి:

విశాలాక్షి విశ్వనాథర్ భార్య. ఈ సన్నిధి విశ్వనాథర్ సన్నిధికి దగ్గరలో ఉన్నది. విశ్వనాథర్తో సంబంధం ఉన్న పూజలన్నిఈమెకు కూడ చేయుదురు.

రామేశ్వరం ఆలయంలో పార్వతవర్తిని అమ్మన్ సన్నిధి:

పార్వతవర్తిని అమ్మన్ రామనాథస్వామి భార్య, ఈ మందిరం రామనాథ స్వామికి ఎడమ వైపున ఉంది మరియు దక్షిణ దిశలో ఉంది. అంబాల్ విగ్రహం పద్మ పీఠము మీద నిలబడి చేతిలో రెండు కమలాలతో మనకు దర్శనము. ఈ మందిరంలో “శ్రీ చక్రం” ఏర్పాటు చేయబడినది. పార్వతవర్తిని అంబాల్ మందిరం తమిళనాడు యొక్క శక్తి పీఠాలలో ఒకటి. అంబాల్ మందిరం యొక్క విమనము కూడా బంగారంతో పూత పూయబడింది. అంబాల్ యొక్క ఇతర పేర్లు: పార్వతి దేవి, మలై వలార్ కాథాలి, ధాట్చాయిని.

రామేశ్వరం ఆలయంలోని విష్ణు మందిరం

ఇది అంబాల్ మందిరానికి వాయువ్య మూలలో ఉన్నది. శివాలయం లోపల విష్ణు మందిరాలు ఉన్న అతికొద్ది దేవాలయాలలో ఈ ఆలయం ఒకటి. విష్ణువు యొక్క భంగిమను (తిరుక్కోలము)“ఆనంద శయన” అంటారు. ఇతర పేర్లు: పల్లికొండ పెరుమాళ్, పెరుమాళ్.
సంతాన, సౌబ్యాగ గణపతి
ఇచట ఆలుమగలు ఈ గణపతిని పూజించడం ద్వారా సంతానం, సౌబ్యాగ్యం లభిస్తుందని నమ్ముతారు. ఈ మందిరం అంబాల్ మందిరానికి నైరుతి మూలలో ఉన్నది.

పల్లియరై: 
ఈ గది అంబాల్ సన్నిధికి ఈశాన్య మూలలో ఉంది. ప్రతి రోజు రాత్రి రామ నాథస్వామి ఉత్సవ మూర్తిని రామ నాథస్వామి సన్నిధి నుండి ఒక పల్లకీలో ఈ గదికి తీసుకువెళ్ళి పూజలు చేస్తారు. ప్రతి ఉదయం ఈ విగ్రహాన్ని ఒక నిర్దిష్ట ఆచార పూజల తరువాత తిరిగి రామ నాథస్వామి సన్నిధికి తీసుకువెళతారు.

 అంబాల్ సన్నిధి లోపల విగ్రహాలు

*1. సప్త కన్నికల్ (అక్షరాలా 7 కన్య దేవతలు)

1. బ్రహ్మి
2. మహేశ్వరి 
3. గౌమరి
4. వైష్ణవి
5. వరాహి
6. ఇంద్రాణి
7. చాముండేశ్వరి

*2. చండికేశ్వరి

రెండవ ప్రాకారములో సన్నిధిలు

ఈ ఆలయం యొక్క రెండవ ప్రాకారములొ నూట ఎనిమిది శివ లింగాలు ఉన్నాయి. రెండవ ప్రాకారము పశ్చిమ భాగంలో మహా గణపతి విగ్రహం ఉన్నది. ప్రతి నెల సంకటహర చతుర్థి నాడు ఈ విగ్రహానికి ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు.

రెండవ ప్రాకారములో తీర్థాలకు (గంగా, యమునా, కోటి తీర్థాలు) సమీపంలో బైరవ మందిరం ఉంది.

మూడవ ప్రాకారములో గల సన్నిధిలు

మూడవ ప్రాకారములో ఐదు శివాలయాలు ఉన్నవి
• నలేశ్వర సన్నిధి
• నీలేశ్వర సన్నిధి
• కావయేశ్వర సన్నిధి
• బాపా పక్షేశ్వరార్ సన్నిధి
• పుణ్య తనేశ్వర సన్నిధి

10 వ మరియు 11 వ శతాబ్ద కాలంలో పరాంతక చోళ మరియు రాజ రాజ చోళులు ఈ సన్నిధిలను నిర్మించారు. ఈ దేవాలయాలు మూడవ ప్రాకారము యొక్క పడమటి వైపున ఉన్నాయి.

సేతు మాధవర్ మందిరం:

సేతు మాధవర్ మందిరం మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య ఉన్నది. మూడవ ప్రాకారములోని సేతు మాధవర్ తీర్థం దాటి భక్తులు ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించవచ్చు. సేతు మాధవ విగ్రహం తెలుపు పాలరాయిలో అందంగా చెక్కబడిది.

సేతు మాధవర్‌తో సంబంధం ఉన్న పౌరాణిక కథ

చాలా కాలం క్రితం సుందరపాండియన్ (పున్నియ నిధి) మదురై ప్రాంతాన్ని పరిపాలించాడు, ఆ కాలంలో రామేశ్వరం కూడా ఆయన పాలనలో ఒక భాగం మరియు పాండ్య రాజవంశం క్రింద ఉంది. ఒక రోజు అతను తన భార్య వింధవాని మరియు అతని సైన్యంతో సేతు (రామేశ్వరం పాత పేరు) ను సందర్శించాడు.

అతను తన కుటుంబం మరియు దేశం యొక్క సంక్షేమం కోసం విష్ణువుకు ప్రత్యేక యజ్ఞం చేసి పూజలు నిర్వహించాడు. యజ్ఞంకు సంతోషించిన విష్ణువు తన భార్యను ఒక అనాథ బాలిక రూపంలో పంపాడు. దేవాలయంలో ఒంటరిగా ఉన్న ఆ చిన్న బాలికను రాజు చూడగానే, ఆమె ఎవరు, ఎందుకు ఒంటరిగా ఉన్నావని విచారించాడు. ఆమె అనాథ అని రాజుతో చెప్పింది. పాండియ రాజు సంతోషించి ఆ బాలికను గుణ నిధి అని నామకరణము చేసి దత్తత తీసుకున్నాడు. ఆమె అభ్యర్ధన మేరకు ఆమెకు రక్షణ కల్పించాడు.

కొద్ది రోజుల తరువాత ఒక బ్రాహ్మణుడు రామనాథస్వామి ఆలయాన్ని సందర్శిస్తాడు, అతను నల్ల రంగులో ఉన్నాడు, రుద్రాక్ష మాల ధరించాడు మరియు అతని భుజాలకు గంగ నీటి చెంబులు, చేతిలో తాటాకు విసన కర్ర ఉన్నాయి.
తోటలో రాజు దత్తత తీసుకున్న యువరాణి పువ్వులు త్రెంచు చుండ, ఆ నల్ల బ్రాహ్మణుడు అకస్మాత్తుగా తోటలోకి ప్రవేశించి గుణనిధి చేతులను బలవంతంగా పట్టుకున్నాడు. వెంటనే రాజ సేవకులు ఆ వ్యక్తిని రాజు వద్దకు తీసుకెళ్ళి అతని గురించి ఫిర్యాదు చేశారు. 

రాజు అతనికి సంకెళ్ళు వేయమని ఆదేశించి, ఆలయంలోనే కారాగార శిక్ష విధించాడు. ఆ వ్యక్తి ఇప్పుడు సేతు మాధవ ఆలయం ఉన్న ప్రదేశంలో బంధించబడ్డాడు.

ఆ రాత్రి రాజు, విష్ణువు తను బంధించిన బ్రాహ్మణుడిగా, తన దత్తపుత్రికను తన భార్యగా చూపించినటుల కల కన్నాడు. అతను అకస్మాత్తుగా మేల్కొని ఆ బ్రాహ్మణుని సంకెళ్ళతొ బందించిన ప్రదేశానికి వెళ్ళాడు. అతను అక్కడ విష్ణువును మరియు దత్తపుత్రికను ఆభరణాలతో మరియు విష్ణువు యొక్క భార్య అయిన లక్ష్మిగా చూశాడు.

విష్ణువు తన లక్ష్మితో ఖైదీల గొలుసుతో ఈ ప్రదేశంలో నివసిస్తానని మరియు భక్తులను ఆశీర్వదించి, సేతు మాధవ అనే పేరుతో ఉంటానని రాజుకు హామీ ఇచ్చాడు.

రామ మందిరం:

మూడవ ప్రాకారము పడమటి వైపు రాముల వారి మందిరం ఉన్నది. ఈ రామ మందిరాన్ని కోదండ రామ సన్నిధి అని వ్యవహరింతురు. ఈ మందిరంలో రాములవారు సీత, లక్ష్మణ హనుమంతు సమేతంగా భక్తులకు దర్శనము.

రామ లింగ ప్రతిష్ఠ:

మూడవ ప్రాకారము యొక్క వాయువ్య మూలలో, రామ, సీత, లక్ష్మణ్, హనుమంతుడు, సుగ్రీవుడు, విభీషణుడు మరియు ఋషులు రామనాధస్వామి లింగమును ప్రతిష్ట చేస్తున్న సన్నివేశమును సున్నపు రాయితో చేసిన విగ్రహములను మందిరం లోపల ఉంచారు.

రామేశ్వరం ఆలయంలో నటరాజర్ సన్నిధి.

నటరాజార్ మందిరం మూడవ ప్రాకారము యొక్క ఈశాన్య మూలలో ఉన్నది, ఈ మందిరం లోపలి భాగం పూర్తిగా రుద్రాక్షాలతో అలంకరించబడినది. ఈ మందిరం లోపల మహా విష్ణు విగ్రహం ఉన్నది. భక్టులు అగ్ని తీర్ధములో పూజలు చేసి నాగ ధోషం పోవడానికి ఈ మందిరం లోపల నాగ విగ్రహాలను ఏర్పాటు చేస్తారు.

యోగభ్యాసాన్ని కనిపెట్టి, రూపొందించిన యోగి పతంజలి సమాధి ఈ మందిరం లోపల ఉన్నది. పతంజలి ఋషి యోగాకు తండ్రి అని అంటారు. ఆ సమాధి స్థలంలో ఒక యోగ చక్రం ఏర్పాటు చేయబడింది మరియు నెయ్యిని ఉపయోగించి వెలిగించిన అఖండ జ్యోతి సమాధి వద్ద ఉంచబడినది.

నంది మండపంలో సన్నిధులు:

మహా గణపతి సన్నిధి:

గణపతి విగ్రహాన్ని ఈ మందిరం లోపల ఉంచారు, హిందూ పురాణాల ప్రకారం గణపతిని శివుని కుమారుడిగా భావిస్తారు. విఘ్నములు లేకుండునకు మొదట గణపతిని పూజించాలి అనేది హిందూ సంప్రదాయం. కాబట్టి భక్తుడు మొదట తమ ఆరాధనను దక్షిణాన నంది మండపంలో ఉన్న గణపతితో ప్రారంభించాలి. ఇతనిని వినాయగ, పిల్లయార్ అని వ్యవహరింతురు.

కార్తికేయన్ సన్నిధి.

కార్తికేయన్ను శివుని కుమారుడిగా కూడా పరిగణిస్తారు, అతను భక్తులను తన ఇద్దరు భార్యలైన దేవ్యానై, మరియు వల్లిలతో దర్శనము. ఈ మందిరం నంది విగ్రహానికి ఉత్తరం వైపు ఉంది. ఇతర పేర్లు: మురుగన్, సుబ్రమణియార్.

నవగ్రహ సన్నిధి

నంది మండపం సమీపంలో నవ గ్రహాల విగ్రహాలు గలవు.

నంది విగ్రహం

గొప్ప నంది విగ్రహం 17 అడుగుల ఎత్తు మరియు 12 అడుగుల వెడల్పు మరియు ఇటుకలు, సున్నపు రాళ్ళు మరియు సముద్రపు పెంకులతో నిర్మించబడింది. నంది విగ్రహం స్వామి శివుడిని ఎదుర్కొంటుంది. ప్రదోషం అని పిలువబడే దినమున నందికి ప్రత్యేక పూజలు (ఈ రోజు నెలవారీ రెండుసార్లు వస్తుంది) జరుగును.

ఆలయ తూర్పు ప్రవేశానికి సమీపంలో ఉన్న సన్నిధులు:

హనుమాన్ ఆలయం

ఈ మందిరం తూర్పు ద్వారం నుండి ఉత్తరంనకు కలదు, హనుమంతుని తిరుముగము దక్షిణ దిశకు (శ్రీలంక) ఉన్నది. రామ నాథస్వామి ఆలయంలోని హనుమంతుడి విగ్రహం 16 అడుగుల ఎత్తు గాని మనకు 8 అడుగుల విగ్రహమే ప్రదర్శించబడుతుంది. మిగిలిన సగం భూమిలో నీటి కింద మునిగి ఉంటుంది. హనుమంతుడి ముఖం మరియు శరీరం పూర్తిగా సింధూరం పొడితో పూయబడి ఉండును. ఈ హనుమంతుడిని “వీర హనుమాన్” అని పిలుస్తారు.

మహా లక్ష్మి ఆలయం:

తూర్పు ద్వారం నుండి దక్షిణం వైపు కొద్ది దూరములో మహలక్ష్మి సన్నిధి కలదు.

రామేశ్వరం రామనాథస్వామి ఆలయం లోపల తీర్థాలు 

సేతు పురాణ గ్రంథం ప్రకారం, రామేశ్వరం పరిసరాల్లో పూర్తిగా 64 తీర్థాలు (పవిత్ర జల వనరులు) ఉన్నాయి. వాటిలో ఇరవై రెండు తీర్థాలు రామనాథస్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్నాయి.

రామనాథస్వామి ఆలయం లోపల 22 బావుల నుండి పవిత్ర స్నానం చేయడానికి సమయం:

రామేశ్వరం ఆలయం లోపల ఉన్న 22 బావులలో ఉదయం 5:30 నుండి 12:00 వరకు మరియు మధ్యాహ్నం 3:30 నుండి 6:00 గంటల వరకు భక్తులు స్నానం చేయడానికి అనుమతిస్తారు.

రామేశ్వరం ఆలయం లోపల ఉన్న 22 బావుల పేర్లు: 

రామేశ్వరం ఆలయంలోని 22 తీర్థాల పేర్లు వాటి సంబంధిత ప్రదేశాలతో క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి. 

1.మహాలక్ష్మి తీర్థం: స్థానం: హనుమాన్ ఆలయానికి దక్షిణం.
2. సావిత్రి తీర్థం: స్థానం: హనుమాన్ ఆలయానికి పశ్చిమాన.
3. గాయత్రి తీర్థం: స్థానం: హనుమాన్ ఆలయానికి పశ్చిమాన.
4. సరస్వతి తీర్థం: స్థానం: హనుమాన్ ఆలయానికి పశ్చిమాన.
5. సక్కర తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ కారిడార్‌లో. 
6. సేతు మాధవ తీర్థం: స్థానం: ఈ తీర్థం మూడవ ప్రాకారములో చెరువుగా ఉన్నది.
7. నల తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
8. నీలా తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
9. గవాయ తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
10. కవచ తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
11. గంధమదన తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
12. బ్రహ్మహతి విమోచన తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
13. సూర్య తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
14. చంద్ర తీర్థం: స్థానం: సేతుమాధవ ఆలయం దగ్గర. (మూడవ మరియు రెండవ ప్రాకారాల మధ్య).
15. సత్యమిర్థ తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
16. శివ తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
17. సర్వ తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
18. సంకు తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
19. గయ తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
20. గంగ తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
21. యమునా తీర్థం: స్థానం: ఆలయ రెండవ ప్రాకారములో.
22. కోటి తీర్థం: స్థానం: ఆలయ మొదటి ప్రాకారములో. (రెండవ ప్రాకారములో స్నానమాచరించడానికి స్థలము). కోటి తీర్ధము మిగతా తీర్ధముల వలే బావినుండి చేదుకొనుట వీలవదు. అచట ఒకరు మనకి చెంబుతో కోటి తీర్ధము ఒకటవ ప్రాకారము నుండి మనకు ఇచ్చుదురు.

తడి దుస్తులతో ఆలయ దేవతలను పూజించడానికి భక్తులను అనుమతించరు, కాబట్టి భక్తులు స్నానం చేసిన తర్వాత ధరించడానికి పొడి బట్టలు తీసుకెళ్లాలి. 

రామనాథస్వామి ఆలయంలో మండపాలు

1. సేతుపతి మండపం
2. అనుప్పు మండపం
3. నంది మండపం
4. సుగ్రీవర మండపం
5. కళ్యాణ మండపం
6. చోక్కట్టన్ మండపం

సేతుపతి మండపం
రామనాథస్వామి ఆలయం యొక్క తూర్పు ద్వారం ప్రవేశద్వారం పక్కన ఉన్న సేతుపతి మండపం. ఈ మండపం ప్రవేశద్వారం లో బాష్కర సేతుపతి విగ్రహాన్ని నిర్మించారు. ఈ మండపం 1974 లో రామనాథసేతుపతి నిర్మించారు.

అనుప్పు మండపం
ఈ మండపం తూర్పు ప్రధాన ద్వారం తరువాత ప్రారంభమవుతుంది. ఈ మండపం సేతుపతి మండపం తరువాత మరియు నంది మండపం ముందు ఉంది. అనుప్పు అనే పదానికి తమిళంలో “పంపడం” అని అర్ధం.

నంది మండపం
నంది విగ్రహం నిర్మించిన స్థలాన్ని నంది మండపం అంటారు.

సుగ్రీవర మండపం:
ఈ మండపం అంబాల్ సన్నిధికి ముందు ఉన్నది. స్వామి సన్నిథిలోని దక్షిణ ద్వారం ద్వారా కూడా ఈ మండపం చేరుకోవచ్చు.

అష్ట లక్ష్మి విగ్రహాలు ఉన్నాయి, అవి,

1. ఆది లక్ష్మి
2. సంతాన లక్ష్మి
3. గజ లక్ష్మి
4. ధన లక్ష్మి
5. ధా న్య లక్ష్మి
6. జయ లక్ష్మి
7. ఐశ్వర్య లక్ష్మి
8. వీర లక్ష్మి

దేవస్థానం నుండి ముందస్తు అనుమతి పొంది ఈ మండపంలో వివాహాలు జరుపుకోవచ్చు.

ఈ మండపం యొక్క స్తంభాలు ద్వార బాలికా మరియు దేవత శిల్పాలతో చెక్కబడ్డాయి, ఒక స్తంభంలో సేతుపతి రాజు కదంబ ధేవర్ విగ్రహం ఉంది.

కళ్యాణ మండపం
రెండవ తూర్పు ప్రవేశద్వారం వద్ద ఉన్న మండపం, సంవత్సరాల క్రితం ఈ మండపం దేవతల వివాహాలు (తిరు కళ్యాణం) నిర్వహించడానికి ఉపయోగించబడింది .ఇప్పుడు ప్రస్తుతం వివాహ కార్యకలాపాలు మూడవ ప్రాకారములో జరుతున్నాయి. ఈ మండపం స్తంభాలలో సేతుపతి రాజుల శిల్పాలు చెక్కబడ్డాయి.

చొక్కట్టన్ మండపము:

ఈ మండపం మూడవ ప్రాకారము యొక్క పశ్చిమ భాగంలో, సేతు మాధవర్ తీర్థం సమీపంలో ఉంది. ఆలయం యొక్క పడమటి ప్రవేశ మార్గంతో మూడవ ప్రాకారం జాయింట్ల పడమటి వైపు పైకప్పుపై “క్రాస్ మార్క్” (X) లాగా కనిపిస్తుంది. ఈ “క్రాస్ మార్క్” చిహ్నాన్ని ఉపయోగించి చోక్కట్టన్ అని పిలువబడే ఒక పురాతన ఆట ఉంది, అందువల్ల ఈ ప్రదేశం “చోక్కట్టన్ ఆట” ని గుర్తుచేస్తుంది, దీనికి చోక్కట్టన్ మండపం అని పేరు పెట్టారు.

యాత్రికులు చోక్కట్టన్ మండపం దగ్గర నిలబడి గోపురాలు, రామనాథస్వామి విమానములను చూడవచ్చు.

•రామేశ్వరం ఆలయంలో పూజలు

• సోమవార పూజ (ప్రతి సోమవారం)
• దక్షిణా మూర్తి పూజ (ప్రతి గురువారం)
.మూడవ ప్రాకారము లో అంబాల్ ఊరేగింపు (ప్రతి శుక్రవారం)
• నవగ్రహ పూజ (ప్రతి శనివారం)

రామనాథస్వామి ఆలయ సమయాలు:

** సాధారణ రోజులలో 5:00 AM - 1:00 PM మరియు 3:00 PM - 9:00 PM మధ్య తెరుచుకుంటుంది.
* మార్గాళి మాసం (మార్గాశ్రీష) ఆలయం త్వరగా తెరుచుకుంటుంది.
* గ్రహణం రోజులలో ఆలయం మూసివేయబడుతుంది (గ్రహణం సమయాల మధ్య)

• రామనాథస్వామి ఆలయం లోపల 22 తీర్థాలు (పవిత్ర నీటి బావులు / చెరువులు) ఉన్నాయి.

• మీరు రామేశ్వరంలో పవిత్ర / పవిత్ర స్నానం (తీర్థ స్నానం) చేయాలనుకుంటే, మీరు మొదటి తీర్థంగా పరిగణించబడే రామనాథస్వామి ఆలయం యొక్క తూర్పు ద్వారం దగ్గర సముద్రంలో (అగ్ని తీర్థం అని పిలుస్తారు) స్నానం చేయాలి.
• సముద్రంలో స్నానం చేసిన తరువాత (అగ్ని తీర్థం), మీరు ఆలయం లోపల ఉన్న పవిత్ర తీర్థాలలో స్నానం చేయడానికి ప్రవేశ టికెట్ పొందాలి. అధికారిక ఛార్జ్ ప్రతి ఒకరికి ₹ .25 మాత్రమే.
• మీరు తీర్థ స్నానం చేసెటప్పుడు వాటర్ బాటిల్ తీసుకెళ్లమని సలహా ఇస్తారు, తద్వారా మీరు మొత్తం 22 తీర్థాలను (22 పవిత్ర జలం) సేకరించి మీ ఇంటికి తిరిగి తీసుకురావచ్చు, అన్ని తీర్థాలు అమ్మకానికి లేవు దేవాలయం దేవస్థానం ఆలయం లోపల ఉన్న 22 తీర్థాలలో, వారు పర్యాటకులు మరియు యాత్రికులకు 22 వ తీర్థ “కోటి తీర్థము” మాత్రమే అమ్ముతున్నారు.
• రామనాథస్వామి ఆలయంలో తడి వస్త్రాలతో దేవతను ఆరాధించడం నిషేధించబడింది, కాబట్టి పొడి బట్టలను మీతో తీసుకెళ్లాలి. ఆలయ ప్రాంగణంలో విడిగా అందుబాటులో ఉన్న జెంట్స్ మరియు లేడీస్ కోసం గదులున్నాయి బట్టలు మార్చుకొందుకు.
• ఆలయ ప్రాంగణంలో ఛాయాచిత్రాలు తీసుకోవడం నిషేధించబడింది
• లుంగీ, రాత్రి దుస్తులు మరియు ప్యాంటు ధరించిన ఆలయ ప్రాంగణంలోకి ప్రవేశించడం నిషేధించబడింది.
• సాంప్రదాయ దుస్తులైన చీర, హాఫ్ చీర, పైజామా, కుర్తీస్ మరియు చురిదార్ ధరించి రామనాథస్వామి ఆలయంలోకి ప్రవేశించాలని మహిళలకు సూచించారు. ఆధునిక దుస్తులైన జీన్స్, టీ-షర్టు, ప్యాంటు మొదలైన వాటితో ప్రవేశించడం మహిళలకు నిషేధించబడింది.